ASMR görüntü içerikleri, son yıllarda süratle artan bir çılgınlık olarak milyonlarca izleyiciye ulaşmaktadır. Pekala ASMR, yani Autonomous Sensory Meridian Response tam olarak nedir? ASMR, yani otonom duyusal meridyen cevabı olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz durum, beyinde gerçekleşen çok haz yüklü durumu tanımlamaktadır. Beyindeki karıncalanma hissinin verdiği tanımı güç haz duygusu, beyin orgazmı olarak tanımlanmaktadır.
Bir dizi görsel ve işitsel durumlar, örneğin fısıltılı konuşma, görsel hipnotik uyaranlar, el ve vücut hareketleri, şahısların beyninde ve kulaklarında karıncalanma hissi yaratmaktadır.
ASMR görüntülerinde, izleyenlerin beyninde zevk hormonu olan dopamin salınımını artıran şu içerikler kullanılmaktadır:
- Fısıltılı konuşmalar
- Yemek ve çiğneme sesleri
- Sadece tek renkten oluşan içerikler
- Çeşitli yüzeylere dokunma ve hışırtı sesleri çıkartılması
- Parmak hareketleri
- Farklı nesnelerin birbirlerine sürtünmeleri ile çıkan sesler
- Kinetik kum ve slime videoları
Bu görüntüleri izleyenlerin içleri bir güzel olmaktadır. Bu “hoş olma” durumu, net olarak tariflenmesi sıkıntı bir haz hissini içermektedir. Devamlı hareketleri izleme ve takip etme eğiliminde olan beynimiz, derin gevşeme moduna girmektedir. O sırada eşlik eden sıra dışı düşük frekanslı sesler, dikkatle takip etme dürtüsünü uyandırmaktadır. İşte tam bu anda, beynimiz haz hissine odaklanarak, izlediği görüntü yahut dinlediği sesler ile bir şey başardığını düşünmektedir. O denli ya, beta beyin dalgası senkronizasyonunda olduğumuz sırada durmadan günlük kederleri düşünüp dururuz. Halbuki, gama beyin dalga senkronizasyonuna geçince “anda kalmak” denen durumu yaşıyor beynimiz.
İLK ARAŞTIRMA 2015’TE
İlk olarak 2015 yılında, Galler’deki Swansea Üniversitesi’nde beyin orgazmını tanımlamaya yönelik çalışma yayınlanmıştır. ASMR içerikli görüntüler izlediklerinde, beyinlerinde garip ve keyifli bir karıncalanma hissi yaşadığını bildiren 475 şahısla araştırma yapılmıştır. Bu şahısların büyük bir çoğunluğu, uyumalarına yardımcı olmak ve gerilimle başa çıkmak için YouTube platformunda ASMR görüntüleri aradığını keşfettiler. Birçok izleyici, bu görüntüleri sistemli izledikten bir mühlet sonra, depresyon anketinde yüksek puan alanlar da dâhil olmak üzere, kendilerini gün içinde daha âlâ hissettiklerini bildirmişlerdir. Kronik ağrı çeken deneklerin bir kısmı da görüntülerin semptomlarını azalttığını söylemiştir.
Winchester, Shenandoah Üniversitesi’nde Prof. Craig Richard, şimdiye kadar 100’den fazla ülkede 20 bin kişiyi kapsayan ve neredeyse tamamı “beyninde haz veren karıncılanma hissi” yaşadığını söyleyenlerle bir çalışma yürütüyorlar. Çalışmanın birinci sonuçları ASMR’nin ne olduğu ve neden var olduğu konusunda bir teori geliştirdi. Bu teoriye nazaran, beyin orgazmı olarak isimlendirilen ASMR görüntülerinin altında, izleyen ve dinleyenleri öncelikle rahatlamak vardır. Bu görüntülerde izleyicilerin kulaklarına yumuşak bir formda fısıldanıyor, ihtimamlı ferdî ilgi dolu ve rahatlatıcı kelamlar söyleniyor. Gülümseme sesleri ve mikrofona simüle edilmiş dokunuşlar, bir çeşit okşanma hissini tetiklemektedir. Prof. Craig Richard, en temel seviyede, fısıldayan sevgiyle kanalize edilen tüm görüntü içeriklerinin, beynimizde sevilme hissini tetiklediğini söylemektedir.
Social Neuroscience mecmuasında 2017 yılında yayınlanan araştırmada, Kanada Winnipeg Üniversitesi’nde beyin orgazmı tetikleyen nedenler araştırılmıştır. Elde edilen bilgilere nazaran, beyin orgazmı olarak tanımlanan durum, kafatası içinde karıncalanma ve zevk duygusu karışımı, sırt ve uzuvlara yayılan algısal bir his olarak tanım edilmektedir.
Belirli görsel ve işitsel uyanlar ile bireylerin beyninde ne oluyor? Bu haz ve karıncalanma karışı olarak tanımlanan his, hangi beyin bölgesinden kaynaklanıyor? Araştırmacılar fMRI isimli beyin görüntüleme metodu ile ASMR’ye hassas olan ve olmayan şahısların beyin işleyişlerini incelediler. Ortaya çıkan sonuç, nörobilimsel olarak bedelli bir tespit içeriyordu.
Beyin orgazmı yaşama konusunda hassas olan şahısların, şu 3 beyin bölgelerinde olağana nazaran artmış temas bölgeleri tespit edildi:
-
Talamus
-
Frontal girus
-
Temporal girus
Bu 3 beyin bölgesinde olağana nazaran daha fazla irtibata sahip bireylerin hayatlarını bir örnek ile şu formda tanımlıyorlar.
Sessiz bir kütüphanede olduğunuzu hayal edin. Gerinizdeki iki kişi fısıldamaya başlıyor. Yan masanızdaki kişi dizüstü bilgisayarının klavyelere nazikçe yazıyor. Önünüzdeki masada ise birisi sessizce elma yemeye başlıyor. Daha ilerideki birisi kitabın sayfalarını çeviriyor ve kurşun kaleminin ucunu kalemtraş ile açıp, kağıda notlar alıyor.
Birçok kişi için bunlar, kelamda sessiz bir ortamda hudut bozucu ve rahatsız edici dikkat dağıtıcı ögeler olabilir. Fakat bahsedilen 3 beyin bölgesinde farklı irtibat sayısına sahip şahıslarda ise tıpkı ortamda beyin orgazmı ASMR duygusu tetiklenecektir. Otonom duyusal meridyen yansısı olarak isimlendirilen bu reaksiyon, başın zirvesinden başlayıp, bedenin tamamına yayılan sıcak, karıncalanma üzere ve güzel bir his olarak tanım edilmektedir.
“ORGAZM YALNIZCA CİNSEL BİR PAYLAŞIM DEĞİL”
Dr. Bora Küçükyazıcı, beyin orgazmı ASMR konusunda şunları paylaştı:
“Yaşamın kendi içindeki koşturmalar, sorumluluklar, yetişmeyen planlar ve eksik kalan işler sırasında, beynimiz şiddetli formda sakinliğe muhtaçlık duymaktadır. Sakin olmak ve niyetlerin sessizleşmesi çok zordur, lakin hakikat meditasyon teknikleri ile sağlanabilir.”
“Danışanlarımızda, duygusal sıkıntılar ve gerilim bozukluğu yaşayanlarda beta beyin dalga hâkimiyetini görmekteyiz. Meğer beta beyin dalgaları, durmadan düşünmek, tahlil yapmak, plan yapmak ve hayatı yorumlamaya çalışmaktadır. İşte o anlarda ASMR görüntüleri beynimizi bir çeşit sakinleştirme yönlendirmesi sağlıyor.”
Dr. Küçükyazıcı, kelamlarına şöyle devam etti:
Orgazm, yalnızca cinsel paylaşım ile değil, beynimizde de gerçekleşen bir haz duygusu tetiklenmesidir. AMRS görüntü ve görsellerindeki içerikler çoğunlukla şunları içeriyor:
-
Nazikçe ve düşük ses tonu ile fısıldayarak konuşma,
-
Mikrofona çok yakın biçimde nefes sesleri
-
Mikrofona yavaşça vurma ve parmaklar ile mikrofon yüzeyini kaşıma
-
Yavaş ve planlı biçimde el hareketleri
-
Yumuşak ve kıvamlı nesnelerin el ve parmaklar ile tutulması sırasındaki sesler ve görüntüler
Bu imaj ve sesli uyaranları takip ettiklerinde beyin orgazmı yaşayan bireyler, duygusal ve düşünsel rahatlama için youtube asmr görüntülerini takip ediyorlar. Tasa bozukluğu, depresyon ve uyku sistemi sıkıntılarında azalma bildiriyorlar. Danışanlarımdan bu görüntüleri izledikleri sırada şu tecrübeleri yaşadıklarını öğreniyorum:
-
Baş ve saçlı deride karıncalanma hissi
-
Karın boşluğunda gıdıklanma
-
Boyun ve omurga boyunca dalgalar halinde yayılan sıcaklık
-
Dürtüsel olarak izlemeye devam etme arzusu
-
Dürtüsel olarak Heyecan verici ve uyg
-
Hoş, heyecan verici, karıncalanma sıcaklığı ve rahatlama hissi
Küçükyazıcı, şu bilgileri de kelamlarına ekledi:
“ASMR sözünün Türkiye’deki arama hacmine Youtube datalarından bakıldığında, son 5 yıl içindeki artışı görmekteyiz. Bu bilgi, beşerler hayat içindeki zorluklarla, meşakkatlerle, sıkıntılarla baş etme tekniği olarak kendilerini düzgün hissettirdiğini keşfettikleri ve beyin orgazmı yaşamalarını sağlayan ASMR görüntülerini izlediklerini göstermektedir.”
“Türkiye’de bilhassa 2021 yılı birinci 5 ay bilgilerine bakıldığında, ASMR görüntüleri izlenmesinde açık orta bir artış gözlenmektedir. Koronavirüs pandemi ve karantina nedeniyle meskende vakit geçirilmesi, beyin orgazmı yaşatan ASMR görüntülerinin izlenme sayısında artışa neden olduğu söylenebilir. Benzeri artış, birebir periyottaki kitap satışlarında sanki gerçekleşti mi? Ya da meskende ailecek kaliteli vakit paylaşmayı sağlayan kutu oyunları satışları ne durumda? Örneğin: satranç, tavla, Monopoly, Borsa, Tabu, Scrabble, Tombala, Uno, Trivial Pursuit vb.”
“DOPAMİN HORMONUNU NASIL SALGILATACAĞIMIZA KARAR VERMELİYİZ”
“Beynimiz, en bedelli hazinemiz” diyen Küçükyazıcı, “Beynimiz, ömür şartlarına ve olaylara ahenk sağlamamızı yönetiyor. Beynimizin orgazm hissi yaşamasında bir sakınca bulunmamaktadır. Sakinleşmek ve uygun hissetmek için ASMR görüntüleri izlenebilir, uygundur. Lakin şahsî gelişim yolunda manalı ilerleyen birey, pre-frontal korteks bölgesini devreye alan bireydir. İzlenen ASMR görüntülerindeki manzara ve seslerin beynimizde orgazm ve tatmin duygusu yaratması, kişiyi o an için rahatlatıp, düzgün hissetmesini sağlatır. Pekala, o görüntü sona erince ne olacak? Yaşadığı durumu ve hisleri yönetme konusunda tahlil geliştirmeyen birey, her sıkıştığı anda yeni bir beyin orgazmı için yeni bir ASMR görüntüsü mu açacak?” diye sordu.
Küçükyazıcı, “Bir hobi geliştirerek, yağlıboya fotoğraf yahut karakalem çalışmasını tamamladığında da kişinin beyni, dopamin salgılar. Dopamin, zevk ve tatmin hissini yöneten hormondur. Manalı ve yararlı hareketlerle, insan beyni pre-frontal ön beyin korteksinden dopamin salgılanması da, şahıslarda haz ve muvaffakiyet hissini tetikler” diyen Bora, “Beynimizi eğitmeden kendi haline bırakırsak, süreksiz tatmin duygusu olsa da, tek maksadı haz almak ve güzel hissetmektir. Beyin orgazmını yöneten dopamin hormonunu nasıl salgılatacağımıza karar vermeliyiz” tabirlerini kullandı.
“KARAR VE SEÇİM BİZİM”
Küçükyazıcı, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Başka birisiyle şefkatli, nazik ve fısıldayan yakınlaşmayı simüle eden ASMR görüntüleri, sakinleştirici ve duygusal yakınlık bağını deneyimlemeyi sağlar. Halbuki sevdiklerimizle yakınlaşıp, manalı ve kaliteli vakit geçirmek de duygusal bağlarımızı güçlendirerek, beynimizde oksitozin hormonu salınımını tetikleyecektir.
Kendimizi tanımak için, hislerimizi ve beklentilerimizi anlamalıyız. Kendimizi aslında hiç tanımadığımızı kabul ettiğimiz gün, aslında neden bu dünyada olduğumuz sorusunu sormaya başladığımız gün olacaktır. Karar ve seçim bizim. Unutmayalım, burası hür seçimler gezegeni. Tercihlerimiz ve seçimlerimiz, kim olduğumuzu belirliyor.”
