Kanamalı ateşe neden olan ve böbrek yetmezliği sonucu vefata yol açan 4 tip hantavirüs tespit ederek bilim dünyasına duyuran Öktem, “zarflı, 3 segmentli ve tek iplikli negatif yönelimli RNA genomuna sahip” olarak tanımlanan hantavirüsün hayvanlardan beşere bulaştığını belirtti.
İnsanların genel olarak virüsü taşıyan hayvanların bedeninden çıkan unsurlarla kirlenen toz, toprak, hava ve öteki malzemeleri soluyarak enfeksiyonu aldığını kaydeden Öktem, “Taşıyıcı hayvanla direkt temas edilmesi yoluyla ortaya çıkan enfeksiyonlar da bulunmaktadır. Konakçı kemirici ile temas, kemirici ısırması ve yemek kaynaklarının paylaşılması ile de insanlara bulaşabilmektedir.” dedi.
Öktem, Çin’de mevte yol açan hantavirüsün milletlerarası kamuoyunda kaygıya neden olduğunu söyleyerek, şu bilgileri verdi:
“Hantavirüs haberi, koronavirüs pandemisi nedeniyle zati üst seviyedeki virüs salgını hassaslığını tetiklemiştir. Çin’de mevte neden olan hantavirüs eski dünya tipidir ve beşerden beşere bulaşması kelam konusu değildir. Münasebetiyle Kovid-19 ya da SARS CoV-2 üzere memleketler arası bir salgın ve pandemi yapması beklenmemektedir. Bu hususta ayrıyeten bir kaygıya gerek yoktur.”
BAŞLANGIÇ BELİRTİLERİ
Farklı çeşitlerdeki yabani kemiricilerin farklı hantavirüs çeşitlerinin taşıyıcıları olduğuna dikkati çeken Öktem, genel olarak tüm enfeksiyonların başlangıç bulgularının ansızın başlayan yüksek ateş, halsizlik, kırgınlık, kas ağrısı ve grip gibisi durumlar olduğuna işaret etti.
Virüsün evvel bölgedeki kemiriciler ortasında salgına neden olduğunu, sonrasında beşere bulaştığını aktaran Öktem, “Bu enfeksiyondan korunmada yahut tedavisinde hala beşerde kullanılan aktifliği kanıtlanmış bir aşı yahut antiviral casus bulunmamaktadır. Bu nedenle kemiricilerin ve bunların yayılımlarının belirlenmesi, buna nazaran riskli bölgelerin evvelden belirlenerek gerekli tedbirlerin alınması değer arz etmektedir.” diye konuştu.
Öktem, Türkiye’de keşfedilen hantavirüslere ve bu virüslerin rastlandığı bölgelere karşı dikkatli olunması gerektiğine işaret ederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Özellikle bu etkenlerin bulunduğu bölgelerdeki kemiricilerden sakınılmasına yönelik olarak tek sıhhat yaklaşımı kapsamında bölgesel sıhhat işçisine ve halka eğitim verilerek, tedbire çalışmalarının üzerinde durulmalıdır. Bununla birlikte hantavirüs enfeksiyonları, ülkemiz koronavirüs pandemisi ile gayret ederken öncelik verilmesi gereken bir halk sıhhati sorunu değildir.”
ÖLÜMCÜL VİRÜSLER BULUNMUŞTU
Prof. Dr. Mehmet Ali Öktem yürütücülüğünde, Bülent Ecevit Üniversitesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sözen ve gruplarının iştirakiyle “Türkiye kemirici ve küçük memelilerinde hantavirüs varlığının ve dağılımının araştırılması” bahisli çalışma yapılmıştı.
Araştırma kapsamında kemiricilerden insanlara bulaşan, ateş ve kanama ile seyreden, böbrek yetmezliği nedeniyle ölümcül olabilen “Dobrava Hantavirus İğneada”, “Dobrava Hantavirus Giresun”, “Puumala Hantavirus Bartın”, “Tuula Hantavirus Palandöken” ismi verilen ve insanlarda çok az rastlanan 4 virüs tespit edilerek bilim dünyasına duyurulmuştu.
Sağlık Bakanlığının takviyesiyle Türkiye’nin farklı üniversitelerinden bilim insanlarının iştirakiyle yürütülen projenin, virüsün teşhisi ve takviye tedavi sürecinin başlatılması açısından yaşamsal ehemmiyete sahip olduğu açıklanmıştı.
