Getty ImagesFransa’dan İngiltere’ye ve Galler’e dönen yolcular, aşının iki dozunu yaptırmış olsalar bile karantina uygulamasına tabi tutuluyor. Alınan bu tedbirin nedeni, birinci olarak Güney Afrika’da tespit edilen Beta varyantının yayılmasının önüne geçmek.
İngiltere’de hükümet, alınan tedbirin “aşılama programının kazanımlarını korumak için” bir kollayıcı önlem olduğunu söylüyor. Fransız yetkililer ise Beta varyantının, ülkenin denizaşırı bölgeleri olan La Reunion ve Mayotte’ten geldiğini, ana kara topraklarında yaygın olmadığını belirtiyor.
Mevcut Covid aşılarının Beta varyantına karşı ne kadar esirgeyici olduğuna yönelik soru işaretleri büsbütün giderilmiş değil.
BETA VARYANTI NEDİR?
Beta varyantı, 501.V2 ya da B.1.351 olarak da biliniyor. Uzmanlar, varyantın geçirdiği genetik değişiklikleri incelemeye devam ediyor.
Covid-19 salgınına neden olan virüs dahil, tüm virüsler yeni varyantlar ortaya çıkaracak biçimde mutasyona uğrarlar.
Virüslerin uğradığı bu değişimler, yayılma ve gelişmelerini sağlayacak yeni kopyalarını ortaya çıkarmalarıyla gerçekleşir.
Birçok varyant yayılmadan ortadan kalkar. Kimi mutasyonlar virüsün devamlılığını tehdit bile edebilir. Fakat kimi varyantlar, virüsü daha bulaşıcı ve tehlikeli hale getirir.
BBCBETA DAHA MI TEHLİKELİ?
Beta’daki kimi değişiklikler, koronavirüsün “spike proteini” olarak isimlendirilen, virüsün hücrelere yapışmasını ve içine girmesini sağlayan diken gibisi çıkıntılarda meydana geldi.
Bu bölgede meydana gelen mutasyonlar uzmanları kaygılandırıyor zira Covid aşıları da virüsün bu kısmını baz alarak hazırlanıyor.
Beta varyantı, Delta ve Alfa’da olduğu üzere, “endişe verici varyantlar” ortasında bedellendiriliyor. Bu durum, varyantın bilim insanlarının incelemesi gereken dert verici özelliklere sahip olduğu manasına gelebilir.
Beta, N501Y olarak anılan ve virüsü daha bulaşıcı hale getiren bir mutasyona sahip.
Getty ImagesE484K ismi verilen öteki bir mutasyon da virüsün insanlardaki bağışıklık sistemini “atlatmasını” kolaylaştırıyor. Bu durum da aşıların varyanta karşı koruyuculuğunu etkileyebilir.
Öte yandan, Güney Afrika varyantı olarak da bilinen Beta varyantının daha önemli hastalığa neden olduğuna yönelik bir gösterge yok.
Virüsün yepyeni versiyonunda olduğu üzere, tehlike daha çok yaşlılar ve öteki hastalıklara sahip bireyler üzerinde ağırlaşıyor.
AŞILAR BETA’YA KARŞI NE KADAR TESİRLİ?
Mevcut Covid aşıları, yeni varyantlara nazaran değil, orjinal koronavirüse nazaran tasarlandı.
Aşıların Beta varyantını durdurmakta daha az tesirli olduğuna yönelik birtakım bulgular mevcut. Lakin uzmanlar aşıların Beta varyantı kaynaklı ağır hastalıkları engellemekte hala tesirli olduğunu söylüyor.
Aşıların Beta varyantına karşı tesirine ait eldeki araştırma sonuçları şöyle:
- Beta varyantının birinci tespit edildiği Güney Afrika’da Oxford/AstraZeneca, Janssen ve Novavax aşılarının denemeleri, varyantın koronavirüse yönelik bağışıklık duvarını bir ölçüde geçebildiğini gösterdi.
- Güney Afrika’daki bir öteki çalışma, AstraZeneca aşısının hafif-orta Beta enfeksiyonları karşısında sırf yüzde 10 tesir gösterdiğini ortaya koydu. (Ağır olayları engelleme tarafında aşıların daha tesirli olduğu biliniyor)
- İsrail’deki aşı programından gelen ve şimdi akademik kontrolden geçmemiş datalara nazaran, Pfizer/BioNTech aşısını olmuş bireyler de Beta varyantıyla enfekte olabiliyor.
- Moderna’nın laboratuvar incelemelerine nazaran aşı Güney Afrika varyantına karşı tesirli, fakat bağışıklık karşılığı daha düşük.
- Katar’daki Moderna aşı programının datalarına nazaran iki doz aşı, semptomatik Beta varyantı olaylarını engellemekte yüzde 96’nın üzerinde tesir gösteriyor.
- Yine Katar’daki Pfizer aşısı programına nazaran, ağır Beta hadiselerini önlemekte aşı yüzde 97 tesir gösteriyor.
En makûs senaryoda bile aşılar tekrar tasarlanabiliyor ve haftalar ya da aylar içerisinde yenilenebiliyor.
AstraZeneca’nın Beta varyantına karşı tasarlanan yeni versiyonunun denemeleri İngiltere’de başladı bile.
Diğer Covid aşılarından kimileri da yeni bulgulara nazaran güncelleniyor.
BETA VARYANTI NE KADAR YAYILDI?
Beta varyantı dünyada 50’den fazla ülkeye yayıldı.
İngiltere’de 1000 hadisenin üzerinde Beta enfeksiyonu tespit edildi. Tüm Covid olayları ortasında bu düşük bir oran. Delta olarak bilinen varyant ise İngiltere’deki tüm olayların yüzde 99’unu oluşturuyor.
Güney Afrika’da ise Beta varyantı başka ülkelere nazaran daha yaygın.
Beta varyantı İngiltere’de birinci tespit edildiğinde, hükümet birtakım bölgelere odaklanan yaygın test çalışmaları yaptı.
Mahalleleri gezen takımlar, varyantı tespit edip engellemek için özel bir çalışma yürüttü.
İngiltere’ye seyahat eden yolculara yönelik kısıtlamalar da, varyantın yayılmasını engellemek üzere tekrar tasarlandı.
Sarı listede bulunan ülkelerden gelişte iki aşısını da olanlara olağanda karantina uygulanmıyor. Lakin Fransa’dan İngiltere ve Galler’e gelişlerde bu kural değiştirildi ve 10 gün karantina kaidesi kondu.
Gelen yolcuların iki defa PCR testi olması gerekiyor.
İngiltere’de bilim insanları Beta dahil tüm varyantlar üzerinde genetik dizileme yaparak varyantların izini sürmeye çalışıyor.
